Badanie EEG – na czym polega, kiedy się je wykonuje i co wykrywa?

Badanie EEG to nieinwazyjna metoda, która rejestruje aktywność elektryczną mózgu i pomaga szybko wykryć zaburzenia pracy układu nerwowego. W praktyce stosuje się je przede wszystkim przy podejrzeniu padaczki, zaburzeń snu, po urazach głowy oraz w ocenie zaburzeń koncentracji i pamięci. Poniżej wyjaśniam, jak wygląda EEG krok po kroku, kiedy warto je wykonać i co dokładnie może wykryć.

Przeczytaj również: Odżywienie i jędrność skóry: jakie zabiegi oferuje medycyna estetyczna w Przemyślu?

EEG – na czym polega i jak przebiega krok po kroku

EEG (elektroencefalografia) polega na rejestracji sygnałów bioelektrycznych mózgu za pomocą elektrod umieszczonych na skórze głowy. Elektrody nie przekazują prądu – jedynie odbierają sygnały, które następnie są wzmacniane i zapisywane w postaci fal. Specjalista ocenia ich rytm, częstotliwość oraz ewentualne nieprawidłowości, takie jak ostre fale czy iglice.

Przeczytaj również: Jakie akcesoria do ciśnieniomierzy mogą pomóc w monitorowaniu niskiego dolnego ciśnienia?

Przed badaniem technik odtłuszcza skórę głowy, zakłada czepek lub pojedyncze elektrody w standardowym układzie 10–20, a następnie prosi o rozluźnienie. W trakcie rejestracji pojawiają się próby aktywacyjne: krótka hiperwentylacja, fotostymulacja (migające światło) oraz zapis w spoczynku z zamkniętymi i otwartymi oczami. Całość zwykle trwa 20–40 minut, a w przypadku monitoringu snu lub podejrzenia padaczki – dłużej.

Przeczytaj również: Czy można wykonać badanie wzroku bez skierowania od lekarza?

Badanie jest bezbolesne i bezpieczne także dla dzieci oraz kobiet w ciąży. Przy EEG mierzonym w śnie pacjent bywa proszony o skrócenie snu w nocy poprzedzającej wizytę, aby łatwiej zasnąć w pracowni.

Kiedy wykonuje się EEG – najczęstsze wskazania

Podstawowe zastosowanie EEG to diagnostyka padaczki i różnicowanie typów napadów. EEG warto wykonać również w następujących sytuacjach: nawracające omdlenia, utrata przytomności, epizody „zawieszania się”, nagłe zaburzenia mowy, drżenia, a także trudności w nauce i koncentracji u dzieci.

EEG pomaga po urazach głowy (np. wstrząśnienie mózgu) i w ocenie stanów po udarze. W zaburzeniach snu (bezsenność, parasomnie, podejrzenie nocnych napadów) umożliwia monitorowanie jakości snu i wykrycie nieprawidłowych wyładowań. U osób z bólami głowy nawracającymi lub nietypowymi EEG bywa elementem rozszerzonej diagnostyki, gdy lekarz podejrzewa tło napadowe.

W psychiatrii EEG wykorzystuje się do wykluczenia tła neurologicznego przy objawach lęku, depresji, drażliwości czy problemów z pamięcią, zanim postawi się rozpoznanie stricte psychologiczne. Badanie ma znaczenie także w monitorowaniu leczenia: pozwala ocenić skuteczność leków przeciwpadaczkowych i dostosować terapię.

Co wykrywa EEG – interpretacja i ograniczenia

EEG wykrywa przede wszystkim nadmierne wyładowania elektryczne w korze mózgowej, które są charakterystyczne dla padaczki (iglice, fale ostre, zespoły iglica–fala). Może ujawnić uogólnione lub ogniskowe nieprawidłowości, wskazując przybliżoną lokalizację zaburzenia czynności mózgu.

W zapisach snu EEG pokazuje różne fazy i przejścia między nimi, a także zdarzenia patologiczne, np. nocne napady lub wyładowania wyzwalane fotostymulacją. W stanach śpiączki pozwala ocenić aktywność bioelektryczną i rokowanie. U pacjentów po udarze czy z guzami mózgu widoczna bywa asymetria zapisu i zwolnienie rytmów w określonych okolicach.

Warto pamiętać, że EEG ocenia czynność, a nie strukturę mózgu. Nie zastąpi tomografii czy rezonansu w wykrywaniu zmian anatomicznych, ale wskaże, czy występują zaburzenia czynnościowe. Możliwy jest też prawidłowy zapis EEG u osoby z padaczką między napadami – dlatego wynik zawsze interpretuje się łącznie z objawami i badaniem neurologicznym.

Jak przygotować się do EEG i czego oczekiwać po wyniku

W dniu badania umyj włosy (bez lakieru, pianek i odżywek), zjedz lekki posiłek i unikaj kofeiny, która może wpływać na pobudliwość kory mózgowej. Jeśli przyjmujesz leki, nie odstawiaj ich bez konsultacji z lekarzem. Zadbaj o spokojny sen, chyba że zalecono częściową deprywację (wówczas śpij krócej).

Opis EEG zawiera ocenę rytmów podstawowych (alfa, beta, theta, delta), symetrii półkul i obecności zmian napadowych. Nieprawidłowe fale nie zawsze oznaczają chorobę wymagającą leczenia – o dalszym postępowaniu decyduje neurolog. Przy podejrzeniu padaczki lekarz może zlecić dłuższy zapis, EEG we śnie lub wideomonitoring, który łączy obraz wideo z jednoczesnym zapisem fal.

EEG u dzieci – kiedy szczególnie warto

U dzieci EEG wykonuje się przy opóźnionym rozwoju mowy, trudnościach w nauce, zaburzeniach uwagi i koncentracji, napadach drgawkowych, a także w zachowaniach napadowych bez drgawek (zawieszanie się, nagłe wyłączenia). Badanie pomaga rozróżnić tiki, stereotypie i napady nieświadomości, a także monitorować efekty terapii.

W pracy z dzieckiem ważne są komfort i współpraca. Krótka rozmowa, spokojne wyjaśnienie kroków i przyjazne otoczenie zmniejszają stres i poprawiają jakość zapisu. W przypadku maluchów zapis bywa prowadzony podczas drzemki.

EEG a biofeedback i terapia – gdzie EEG wspiera leczenie

EEG bywa pierwszym krokiem do zaplanowania dalszej pomocy: terapii neurologopedycznej, treningu EEG Biofeedback, integracji sensorycznej czy wsparcia psychologicznego. Gdy zapis ujawnia zaburzenia czynności, terapeuta może precyzyjniej dobrać metody pracy, a kolejne badania służą monitorowaniu postępów.

Jeśli szukasz miejsca, w którym wykonasz Badania EEG w Kielcach, zwróć uwagę na możliwość dłuższego zapisu, opcję wideomonitoringu oraz doświadczenie zespołu w pracy z dziećmi.

Najważniejsze pytania i szybkie odpowiedzi

• Czy EEG boli? Nie. Elektrody tylko rejestrują sygnał – badanie jest bezbolesne i bezpieczne.
• Ile trwa EEG? Standardowo 20–40 minut; badania wydłużone i w śnie trwają dłużej.
• Czy EEG wykrywa padaczkę? Tak, pokazuje wyładowania typowe dla padaczki, ale wynik ocenia się łącznie z objawami.
• Czy można prowadzić auto po EEG? Tak, chyba że lekarz zaleci inaczej (np. po deprywacji snu).
• Co z włosami i kosmetykami? Włosy powinny być czyste, bez żeli i lakierów, by elektrody dobrze przewodziły.